Początek 2023 roku stał pod znakiem zmian dokonanych przez ustawodawcę w przepisach kodeksu karnego wykonawczego. W szczególności istotne zmiany dotyczą możliwości odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Co takiego się zmieniło od 1 stycznia 2023 ? Jak wygląda obecnie dozór elektroniczny i kto otrzyma „bransoletkę” ?
Dotychczas o wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego mogły starać się osoby, które spełniały określone warunki tj:
• wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki „recydywy wielokrotnej”
• jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary pozbawienia wolności
• na przeszkodzie nie stoją warunki techniczne
• skazany posiada określone miejsce stałego pobytu
• osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę na wykonywanie przez taką osobę kary pozbawienia wolności w SDE w miejscu ich zamieszkania
Po nowelizacji ustawy o dozór elektroniczny będą mogli również starać się skazani, wobec których orzeczona została kara pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i której do odbycia kary pozostało w zakładzie karnym nie więcej niż 6 miesięcy.
Ponadto, wprowadzona nowelizacja kodeksu karnego wykonawczego rozszerzyła kompetencję Komisji Penitencjarnej, która stała się organem właściwym do orzekania w sprawach o udzielenie zgody na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekracza 4 miesięcy, sam skazany obywa już karę w warunkach zakładu karnego oraz za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności.
Nowe przepisy wzmocniły również uprawnienia Prokuratora, który uzyskał prawo do zgłoszenia sprzeciwu w zakresie udzielenia zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Zgłoszony sprzeciw powoduje, iż postanowienia Sądu bądź Komisji Penitencjarnej stają się wykonalne dopiero z chwilą uprawomocnienia.
Zmianie uległ również art. 43Ia § 1 pkt 2 KKW. Przed zmianą przepisów przesłanką uzyskania zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności było osiągnięcie celów kary pomimo zastosowania systemu dozoru elektronicznego.
Obecnie wskazywany przepis otrzymał brzmienie: „odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary”.
Tym samym ustawodawca złagodził przesłankę, ułatwiając skazanemu uzyskanie zezwolenia na „bransoletkę”.
Należy również podkreślić, iż nowelizacja kodeksu karnego wykonawczego nie wprowadziła zmian w zakresie opłat sądowych za złożenie wniosku o udzielenie zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego – „bransoletka” nadal nie podlega opłacie.